Ditë më parë, ministri i Punëve të Jashtme të Rusisë, Sergei Lavrov, dhe ai i Serbisë, Nikolla Sellakoviq, kanë nënshkruar Planin e Konsultimeve të Ministrive të Punëve të Jashtme të të dyja vendeve për dy vjetët e ardhshëm.
Kjo marrëveshje, sipas njohësve të sigurisë në Kosovë, po konsiderohet e rrezikshme për Ballkanin Perëndimor, derisa vlerësohet se Serbia po luan lojë të dyfishtë.
Nuredin Ibishi, ekspert i sigurisë, tha se fakti se Serbia nënshkruan marrëveshje me një agresor, sipas tij, ndikon në nivelin lokal po edhe atë global të sigurisë.
“Kjo është një marrëveshje shumë e ndjeshme dhe e rrezikshme për rajonin në veçanti në Ballkan ku ka të bëjë me agresionin por agresionin e shtuar, tashmë mobilizimi i dytë i forcave ruse që po sulmojnë Ukrainën të gjitha mjetet dhe referendumin e rrejshëm që ata po e bëjnë në katër rajonet e Ukrainës, dhe që Serbia po luan lojëra të dyfishta. U deklarua në përgjithësi të mbrojë kartën e Kombeve të Bashkuara, rezolutën e Kombeve të Bashkuara sa i përket identiteteve territoriale, e në anën tjetër nënshkruan marrëveshje shumë të rrezikshme… E rëndësishme është që po nënshkruhet me një agresor jo vetëm që po ndikon në nivel lokal po edhe atë global të sigurisë por edhe aspekteve të tjera të tendosjes ekonomike dhe energjetike edhe përgjithësisht të sigurisë ”, tha ai.
Ibishi tha se është momenti i fundit që BE-ja dhe Perëndimi t’i japin ultimatum Serbisë dhe ta izolojnë edhe atë.
Sipas tij, pretendimet e presidentit serb Aleksandër Vuçiq që tenton të ulë peshën e marrëveshjes në sy të ndërkombëtarëve, duhet të hidhen poshtë.
“Mendoj që duhet merret një qëndrim i prerë lidhur me çështjen deklarativisht thuhet neutraliteti i Serbisë, edhe ndaj NATO-s por edhe ndaj Rusisë. Kjo po tregon bindshëm që ajo është aleate e përkushtuar e Rusisë edhe për rrezikun e përhapjes së agresionit apo të tendencave të përhapjes së agresionit edhe në Ballkan… Serbia çdo herë në deklaratat edhe të presidentit Vuçiq edhe të ministrit të jashtëm teknik tash Sellakoviq, mundohet t’i kamuflojë të gjitha këto marrëveshje duke u deklaruar se ato janë të vazhdueshme me Rusinë, por në realitet tash është një momentum tjetër që flet për një agresion të shtuar edhe me forca si dhe me angazhimin dhe mobilizimin e tërësishëm të kapaciteteve ruse. Me këtë duhet Bashkimi Evropian të përkushtohet edhe në çështjen e integrimit por njëkohësisht edhe ndër mase të tjera të izolimit të Serbisë, pasi që ajo nuk është nënshkruese e sanksioneve dhe heziton edhe në çështjet e tjera, pra sa i përket raporteve me Rusinë e cila bënë përjashtime me një vend të vetmin apo në një vend tjetër të Ballkanit dhe njëkohësisht sigurinë dhe mirëqenien jo vetëm ne Ballkan por edhe në rajon”, ka shtuar Ibishi.
Profesori universitar, Arben Hajrullahu, tha se me këtë marrëveshje shteti serb tregon interesin e madh që me çdo kusht të mbajë raporte të ngushta me Rusinë.
Sipas tij, Serbia do të vazhdojë të ulet dy karrige derisa të mos ketë pasoja reale nga Perëndimi.
“Kjo vetëm e tregon fytyrën e vërtetë të Serbisë dhe interesin e madh që në çdo rrethanë të mbajë raporte të ngrohta me Rusinë pa harruar që Serbia si shtet i cili ndodhet në proces të integrimit në BE do duhej që ta koordinonte politiken e vet të jashtme me shtetet anëtare të BE-së, e jo me Federatën Ruse, mirëpo kjo nuk është asgjë e re. Sido që të jetë Serbia do të vazhdojë që të ulët jo vetëm në dy karrige, por në shumë karrige për aq sa t’i lejohet dhe ta ketë të mundur këtë. Duke tentuar që ta maksimizoje profitin, sidomos për sistemin, regjimin aktual në Serbi, por edhe kjo do të vazhdojë në këtë formë, përderisa Perëndimi nuk do e vë para një lloj ultimatumi i cili do duhej që të përcillej me pasoja apo sekuenca reale që kjo mënyrë e të sjellit nuk mund të tolerohet më”, tha ai.
Hajrullahu tha se sjelljet e Serbisë kundrejt Kosovës tregojnë që shteti serb nuk është i interesuar të bëhet pjesë e Bashkimit Evropian.
“Sjelljet e Serbisë kundruall Kosovës tregojnë që Serbia në fakt nuk është interesuar që vërtetë një ditë të bëhet pjesë e BE-së. Të paktën tani për tani edhe pse tërë kohën tenton që t’i zë më shumë se një ulëse nga vet Serbia”, tha ai.
Ndërkaq shpjegime për këtë marrëveshje ka kërkuar Ambasadori amerikan në Beograd, Christopher Hill. Ai gjatë një konference për media në hapjen e një forumi rajonal për qeverisje të mirë tha se “nuk është plotësisht e qartë” se çfarë përmban dokumenti, por se “në këtë moment askush nuk do të duhej të nënshkruante diçka me Rusinë”.
Marrëveshja mes Rusisë dhe Serbisë u nënshkrua në margjinat e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara dhe ishte e para që nga agresioni i paprovokuar rus në Ukrainë.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, deklaroi se një marrëveshje e tilël do të duhej të alarmonte kryeqendrat perëndimore.
Pavarësisht se Serbia ka votuar disa rezoluta të OKB-së që dënojnë pushtimin rus të Ukrainës, që ka nisur me 24 shkurt, shteti serb refuzon që të vendosë sanksione ndaj Rusisë dhe të harmonizojë politikën e jashtme me BE-në.
